Gesprek met een karmeliet over diamanten, spiegels en een innerlijke burcht
VERZOENING: JE LATEN OMVORMEN DOOR LIEFDE
Beste lezer, het nummer van Kerk & Leven dat u nu in handen heeft,
is gewijd aan het thema ‘verzoening’.
De lokale redactieraad van Kerk & Leven besloot hierbij aan te sluiten voor het hoofdartikel.
De suggestie kwam al vrij snel om met een karmeliet te spreken.
Hij zou ongetwijfeld iets zinnigs over dit onderwerp te vertellen hebben.
En zo geschiedde! Een openhartig gesprek ontvouwde zich.
Kan u zich even voorstellen?
Ik ben pater Martin Faingnaert, karmeliet en prior van het klooster in Brugge.
Onze gemeenschap telt negen broeders, waarvan één Indische broeder en één broeder die in Parijs studeert.
Samen met de kloosters in Gent, Berchem en een zending in Zweden vormen we de Vlaamse provincie.
Zelf ben ik sinds twee jaar priester. Voorheen leidde ik een geheel ander leven,
ik was informaticus en reisleider.
Op 11 november gedenken we Wapenstilstand. Wat betekent verzoening voor u?
Verzoening heeft drie dimensies. Er is de verzoening met zichzelf,
met de ander en met God. Leven in harmonie met jezelf is voor veel mensen moeilijk.
Het betekent namelijk dat je leert omgaan met je licht- én je schaduwkanten.
Ze vormen één geheel en maken je tot de persoon die je bent. In wezen betekent
verzoening: weer heel worden.
Veel mensen zijn bang om naar hun schaduwkanten te kijken - dat wat gekwetst is,
daar waar we tekortschoten, waar er onvrede is.
Toch schuilt er ook een vorm van schoonheid in die schaduw.
Onze duistere kanten vormen de voeding om te groeien. We kunnen eruit leren,
ze voor God en onze naaste brengen. Zo kunnen we geleidelijk aan komen tot een belangrijke stap:
onze schaduw temmen.
Wanneer de schaduw ons niet beheerst, zijn we in contact met het licht in ons.
Ook die zijde mogen we dankbaar erkennen, in onszelf en in de ander.
Dat licht is het bewustzijn van God in ons.
“God bewoont ons. Ten diepste zijn we kinderen van God.
In het diepste van onszelf zijn we als een stralende diamant.”
Door zondigheid komt er echter een pek-laag over die diamant.
Daarom dringt de nood aan verzoening met God, met de ander en met
jezelf zich steeds weer op.
Door stilte en door het vieren van de sacramenten, o.a. het
sacrament van boete en verzoening, kan je God op het spoor komen en je
laten omvormen door Zijn liefde.
Dit proces van omvorming neemt een belangrijke plaats in binnen de spiritualiteit van de Karmel.
Dan kan de diamant weer schitteren.
Hoe komt het dat zo moeilijk is om vanuit die schittering te leven?
De ander is als een spiegel waarin we onszelf zien.
Bij conflicten of spanningen vallen er scherven.
We proberen dan krampachtig het opgepoetste beeld dat we van onszelf hebben te lijmen en in
stand te houden. Dat is echter geen verzoening!
Tijdens biechtgesprekken hoor ik vaak hoe mensen beschuldigend naar de ander wijzen en zich
terugplooien op het eigen, grote gelijk.
Die geslotenheid heeft te maken met onze schaduw, met ons 'kleine ik'
(ook 'ego' genoemd) dat in het centrum wil staan en geen kwetsuren of onmacht wil toelaten.
Het is echter juist belangrijk om de scherven in ons zelfbeeld toe te laten en onze ego-gerichte
blik te leren loslaten.
“Hoe anders is de liefdevolle blik van God! We beseffen vaak niet hoe bemind we worden.”
Daar dienen we naar toe te groeien, zodat we worden wie we in Gods ogen zijn,
namelijk zijn geliefde kinderen. In de spiritualiteit van de Karmel wordt in dat verband van
'vernieting' gesproken. Het is ons ego, het kleine ik, in liefde laten verdwijnen doorheen het
contact met de A/ander en zo ons zelfbeeld laten openbreken en meer open staan.
Wanneer ik mensen op het einde van het biechtgesprek zegen, dan wordt die boodschap ook
tastbaar: God is met jou, Hij is je nabij en gaat met je mee op je levensweg.
Dat helpt om de geslotenheid te doorbreken. Maar ook door te luisteren tijdens het
biechtgesprek schep je een ruimte waardoor de ander zich voor God kan uitdrukken.
Hoe kan de stilte helpen om verzoend te leven?
De stilte vormt een heel belangrijk aspect in ons leven als karmeliet
. De profeet Elia, de geestelijke vader van de Karmel, ontmoette God niet in de storm, de
aardbeving of het vuur, maar in het suizen van een zachte bries. In de stilte kunnen we
God beter op het spoor komen. Daarom zoeken karmelieten zo vaak de stilte op.
Het is daar dat God onze ziel tot zich roept. Wij zijn er niet in de eerste plaats op uit om te
socialiseren, maar om onze relatie met God te verdiepen en van daaruit in dienstbaarheid naar
anderen toe te gaan. Het alleen zijn brengt echter een sterker bewustzijn van de eigen
schaduwkanten met zich mee. Dat zorgt voor een innerlijke strijd. Het komt er dan op
aan om weer harmonie te vinden in jezelf, door het gebed, de sacramenten en de ontmoeting
met anderen. Theresa van Avila gebruikt het beeld van een burcht: we dragen een innerlijke
burcht in ons. God wacht ons op om hem te vullen met zijn liefde.
Niet alleen de eigen cel is belangrijk, maar ook de gemeenschap.
Reeds bij het begin van de dag bidden we samen. Het helpt ons om ons te richten op wat
belangrijk is. We ontdoen ons van ons kleine ik en stellen ons open. Het breviergebed is
eveneens belangrijk voor de samenhang van de kerk en het is mijn diepe overtuiging dat het ook
de kerk voedt. Het gebed, zowel in stilte als samen in de gemeenschap, vormt dan ook een van
de belangrijkste pijlers in ons leven.
God wacht op ons... Er is dus hoop?
De christelijke boodschap is erg hoopgevend.
Wanhoop nooit! Verzoening kan je om-schrijven als dat wat gekwetst is (door eigen toedoen of van een ander), weer tot heling brengen.
Dat is mogelijk! De heilige Elisabeth van de Drieëenheid schreef:
“Het is in onze diepste miserie dat we de oneindige barmhartigheid van God kunnen ontvangen”
Ik zal dus altijd barmhartigheid kunnen ontmoeten. Elk moment biedt een mogelijkheid om
God op het spoor te komen. Is dat geen hoopvolle en vreugdevolle boodschap?
Beste p. Martin, van harte dank voor uw inspirerend, oprecht en beeldrijk getuigenis.
Het was me een grote eer!
Inge Neyens Kerk en Leven 2018.11.07 www.karmel.be
