Homilie Pater Roeland Van Meerssche 21 januari 2024 : 3de zondag door het Jaar B

Broeders en zusters,

Wanneer we spreken over barmhartigheid grijpen we meestal terug naar het evangelie. En inderdaad Jezus roept ons vaak op om barmhartig te zijn: “Wees barmhartig zoals uw Vader in de hemel”. Maar ook de eerste lezing van deze zondag is een prachtig voorbeeld van Gods barmhartigheid. “Toen God zag dat de inwoners van Ninive anders begonnen te leven, kwam Hij terug op wat Hij gedreigd had hen aan te doen en Hij deed het niet”. We kennen allemaal dat verhaal. De profeet Jona was door God naar de inwoners van Ninive gezonden om hen aan te klagen. Eerst had de profeet die opdracht geweigerd. Maar in de buik van de vis kwam hij tot inkeer. De vis spuwde hem op het droge en opnieuw werd Jona naar Ninive gezonden. Daar hield hij een krachtige preek over wat er met de stad zou gebeuren als de inwoners zich niet zouden bekeren. “Nog veertig dagen, dan wordt Ninive weggevaagd”. Een korte preek maar het is voldoende. “De inwoners riepen een vasten uit en iedereen, zelfs de koning, hulde zich in een boetekleed”. Toen kwam God terug op wat Hij gedreigd had en de stad werd niet verwoest.

Maar nu zit Jona met een probleem. En dat probleem is God. Volgens hem moet God de mensen straffen want ze hebben kwaad gedaan. Jona verwijt God dat Hij niet is zoals Hij zou moeten zijn. In plaats van een straffende God is Hij een barmhartige God. En dat kan Jona niet aanvaarden. God is blijkbaar anders dan hij zich had voorgesteld: niet een genadeloze God, maar een God die wil vergeven. Maar wat Jona zeker niet kan aanvaarden is dat God tot inkeer komt en niet doet wat Hij eerst van plan was te doen. Een God die kan veranderen is niet datgene wat hij heeft geleerd.

En wat ook nog geldt voor Jona is dat de inwoners van Ninive de ergste vijanden zijn van zijn volk. En precies naar hen wordt Jona gezonden om hen op te roepen tot bekering. Jona wil niet dat ze zich bekeren. Hij wil dat Ninive verwoest wordt. Maar als ze zich bekeren dan ligt de weg naar vergeving wijd open.

Wat misschien nog moeilijker is voor Jona: als God een liefdevolle en barmhartige God is, wordt ook hij geroepen om liefdevol en barmhartig te zijn. Jona beseft nu dat zijn zending naar de inwoners van Ninive ook hem voor de keuze plaatst anders te gaan leven en bereid zijn te vergeven. Ook Jona is een beeld van God.

Broeders en zusters,

Vergeven kan soms moeilijk zijn. Zo dikwijls worden we meegezogen in het diepe water van onze onmacht en dreigen we weg te zinken in liefdeloosheid. Dan zijn er mensen nodig die ons uit dat diepe water van onze onmacht trekken – vissers van mensen zijn er nodig. Wanneer Jezus zijn apostelen roept en zendt is dat de bedoeling, dat zij vissers van mensen zouden zijn. Dat wil niet zeggen dat ze mensen zouden vangen, maar dat ze een helpende hand zouden reiken aan allen die in nood zijn. Simon en Andreas, Johannes en Jacobus zijn altijd ijverige vissers geweest. Nu vraagt Jezus hen om met dezelfde ijver zorg te dragen voor hun medemens.

Broeders en zusters,

Ook reeds in het Oude Testament toont God dat Hij een heilsplan heeft voor alle mensen en misschien nog op de eerste plaats voor heidenen en zondaars. Later zal Jezus zeggen dat Hij niet gekomen is voor rechtvaardigen, maar voor de zieken en zondaars. Hij wil ons allen redden en voor eeuwig opnemen in zijn liefde. Het enige dat van ons gevraagd wordt is dat wij bereid zijn die uitnodiging te aanvaarden en de weg van de liefde in te slaan en zo op God te gelijken.

P. Roeland