Homilie Pater Lukas Martens 4 augustus 2024 : 18de zondag door het Jaar B

Het is eigen aan mensen om honger en dorst te hebben, altijd weer, elke dag opnieuw. We zijn afhankelijk van voedsel en drank. Daarzonder kunnen we niet leven. 

Gratis brood

Het was omwille van de honger en de ervaring van de broodvermenigvuldiging dat mensen naar Jezus bleven toegaan. We zien het in het evangelie van vandaag: zij komen naar Jezus toe, eigenlijk niet om te danken voor wat ze te eten kregen en ook niet omdat ze Jezus beter willen leren kennen. Ze zijn er alleen op uit om een volgende broodvermenigvuldiging niet te missen. Want gratis brood, dat is toch het ideaal. 

Dieper

Het is eigen aan het Johannesevangelie om voortdurende misverstanden te laten gebeuren. Jezus staat hen te woord en maakt hen duidelijk dat zij niet naar Hem toekomen omdat zij tekenen hebben gezien, maar alleen omdat ze van de broden hebben gegeten tot hun honger was gestild. En ja, in het Palestina van toen was er sociale armoede omwille van de bezetting en eens volop kunnen eten was niet evident. Maar ze blijven hierin steken, ze raken niet dieper dan het materiële. Daarom zegt Jezus: werk niet voor het voedsel dat vergaat, maar voor het voedsel tot blijft ten eeuwigen leven. Hierin ligt een belangrijke les: dieper kijken, verder kijken dan het onmiddellijke. Het wonder van de broodvermenigvuldiging was bedoeld om mensen stil te laten staan bij het teken om zo tot geloof te komen in Jezus, als gezondene van de Vader. 

Blik op Jezus, verbonden met de Gever

In de film van Zeffirelli ‘Jezus van Nazareth’ komt dit goed tot uiting. Terwijl de mensen gretig genieten van brood en vis in overvloed, is er een vrouw die terwijl zij eet, haar blik gericht houdt op Jezus. Zij voelt aan dat hier meer aan de hand is dan alleen een gratis banket. Zij voelt aan dat het hier om Jezus gaat. Wie is Hij toch? Dat is belangrijk voor ons dagelijks leven. In al het goede wat wij van de morgen tot de avond genieten, mogen wij de liefde van God voor ons erkennen. We mogen alles aannemen als een gave uit zijn hand en dan in wederliefde onze dank tot Hem richten en zo verbondenheid beleven met de Gever van alle goeds. Om die verbondenheid terug tot stand te brengen is Jezus gekomen. De avond vóór zijn passie bidt Jezus: Vader, dit is het eeuwig leven: dat zij U kennen en Hem die Gij gezonden hebt: Jezus Christus. Dat geloven is het enige werk dat God van ons vraagt.

Manna

En dan hebben de mensen het over het manna dat Mozes hen gaf in de woestijn. In het manna zien wij dat God het volk niet enkel geeft waarom het vraagt, maar dat volk ook wil opvoeden tot vertrouwen. Elke dag mag men er ’s morgens op uittrekken om manna te verzamelen, genoeg voor één dag, niet meer en niet minder. En ja, het gebeurt dat sommigen voor alle zekerheid toch wat meer verzamelen dan ze nodig hebben. Je weet maar nooit, zie eens dat er morgen niets te rapen valt! Maar wat ze effectief overhielden voor de volgende dag was ’s morgens helemaal bedorven. Een les: geen voorraad aanleggen, vertrouw erop dat God dag voor dag het nodige geeft. En ook nog deze les: daags voor de sabbat moesten ze de hoeveelheid bijeengaren voor twee dagen. Want op de sabbat moet er niet gewerkt worden. En wat zien we, dat er weer mensen zijn die er toch op uittrekken. Wie weet valt er ook op de sabbat nog wat uit de hemel. Nee, God wil dat men leert om zijn woord nauwkeurig te onderhouden, want daarin ligt juist ons geluk, onze vrijheid, onze verbondenheid met Hem.  

Bevrijding

Gods woord onderhouden bevrijdt ons van waanwijsheid en van bedrieglijke begeerten zoals Paulus dat noemt. Het bevrijdt ons van valse goden, idolen en ideologieën die ons vroeg of laat tot slaaf maken. Vertrouwen op wat God zegt dat maakt van ons nieuwe mensen, geschapen naar Gods beeld en gelijkenis, in ware gerechtigheid en heiligheid. 

Niet iets maar Iemand

Jezus geeft ons het brood van de vrijheid. Hij zegt: Ik ben het brood des levens, wie tot Mij komt zal geen honger meer hebben. Wie in Mij gelooft zal nooit meer dorst krijgen. Het brood dat de Vader ons geeft is dus niet iets, maar Iemand. De Vader schenkt ons zijn eigen, enige, veelgeliefde zoon als voedsel voor onderweg. Dat is ook de kern van de Eucharistie. De heilige Hostie die wij gaan ontvangen is niet iets, maar Iemand. Wij komen tot Hem, wij geloven in Hem. Zoals de Vader door Hem zijn werken en zijn tekenen verrichte, zo wil Jezus dit ook komen doen doorheen ons. Jezus schenkt Zichzelf aan ons om in ons zijn leven verder te zetten en van ons brood te maken voor het leven van de wereld. En wat een honger, wat een dorst is er niet in onze wereld. Honger en dorst naar liefde, waarheid, vrede. Moge de Heer door, met, in ons daaraan tegemoet komen.