Homilie Pater Lukas Martens 22 september 2024 : 25ste zondag door het Jaar B

Dingen die we nergens ter wereld horen

Het hoort bij de Eucharistie om aan te zitten aan de tafel van het woord. Hier horen we dingen die nergens ter wereld worden gehoord. En soms zijn dat dingen waar we niet direct oor naar hebben, die ons confronteren omdat ze teveel van ons zouden kunnen vragen, omdat ze ons doen kiezen. En kiezen is verliezen. En dat doet pijn. De lezingen van vandaag zijn scherp, nogal zwart–wit, juist om duidelijker te stellen welke keuze we moeten maken. We gaan ze even doorlopen.

Vromen en ongelovigen

Het boek wijsheid spreekt over het contrast tussen vromen en ongelovigen. Vromen zijn zachtmoedig, verdraagzaam, trouw aan de wet en vol vertrouwen op Gods bescherming. De ongelovigen kunnen de vromen niet verdragen want zij zijn voor hen een levend verwijt, zij bezorgen hen een slecht geweten. Dus: weg met hen, laten we hen folteren en kwellen om te zien wat er van hun vroomheid en hun vertrouwen terecht komt. En ook de psalm van vandaag heeft het over  overmoedigen die, zonder te denken aan God, de vromen naar het leven staan. Maar vromen vertrouwen op God en laten de vergelding aan Hem over. Ook in onze samenleving is gelovig zijn een keuze tegenstroom. 

Wijsheid van boven en van beneden

Jakobus heeft het vandaag over het contrast tussen de wijsheid van boven en de wijsheid van beneden. Die van beneden is gekenmerkt door jaloersheid en eerzucht, door het involgen van eigen hartstochten en begeerten. Maar de wijsheid van boven is vredelievend en vriendelijk, altijd voor rede vatbaar. Om die wijsheid mogen wij bidden, want God wil ze ons graag geven, als we maar bidden met vertrouwen. Als we Jacobus vandaag horen spreken over vechtpartijen en ruzies, ja, dan moeten we wel bekennen dat het er in die christelijke gemeenten niet zo vredig aan toeging. Misschien een beetje troostend voor ons, dat we het uiteindelijk nog niet zo slecht doen. 

Overgeleverd in de handen van mensen

En dan komen we bij het evangelie. Daar zien wij het contrast tussen de gezindheid van Jezus en die van de leerlingen. Het is al de tweede keer dat Jezus zijn lijden voorspelt: ‘De Mensenzoon wordt overgeleverd in de handen van de mensen. Zij zullen Hem doden, maar na drie dagen zal Hij weer opstaan’. Dat ‘overgeleverd worden in mensenhanden’ is iets fundamenteel. Vanaf onze geboorte zijn wij overgeleverd aan de handen van mensen die voor ons moeten zorgen, ons moeten opvoeden, ons corrigeren, om dan als de tijd gekomen is te ervaren dat onze zending tegenstroom gaat en uiteindelijk het onderspit moet delven voor een wereld van macht en geld. Maar we weten dat dit niet het laatste woord is. 

Jezus is dé mens

Jezus was zich heel bewust van wat Hem te wachten stond. Hij koos ervoor om weerloos en kwetsbaar te blijven. Pilatus sprak tot het volk: zie de mens. Jezus was toen gegeseld en met doornen gekroond. Jezus is dé mens, want kind van de Vader, zoals ook voor ons is bedoeld: helemaal overgeleverd in Zijn handen. ‘In uw handen beveel Ik mijn geest’, zegt Jezus op het kruis. En in het evangelie van Johannes: ‘Niemand neemt Mij het leven af, Ik geef het uit Mijzelf’. Jezus levert zich over in de handen van de mensen, omdat Hij zich daarmee overlevert in de handen van Zijn Vader. 

Kwetsbaar mensenkind

We kunnen het ook zo zeggen: Geloven is zich vereenzelvigen met een kwetsbaar mensenkind. Jezus leert ons leven vanuit het besef dat God het middelpunt is van alles, niet de wereld, niet wijzelf. Als de wereld ineenstort worden we toch opgevangen, zullen we na drie dagen weer opstaan. Want er is een liefdevolle Vader die ons blijft vasthouden. Daarom is het ook niet nodig de eerste en sterkste te willen zijn. Nee, Jezus leert ons onszelf los te laten en ons geborgen te weten in de handen van de Vader. 

De kleine weg

En dat is een heel moeilijke les. Iemand die ons daarbij kan helpen is Thérèse van Lisieux. Zij toont ons een kleine weg om kind te worden van de Vader, zoals we naar Zijn beeld zijn geschapen. Laten we nu verder Eucharistie vieren met het hart van een kind.