Homilie Pater Roeland Van Meerssche 27 april 2025 : 2de Paaszondag

Broeders en zusters,

Vandaag in het evangelie is het één van de apostelen die centraal staat: Tomas. Tomas heeft al sinds vele eeuwen een slechte reputatie bij de christenen. Hij is degene die weigert te geloven zonder te zien. In de traditie staat hij bekend als de ‘ongelovige Tomas’. Nochtans Tomas heeft die slechte naam niet verdiend. Dat blijkt duidelijk in het evangelie van vandaag.

In het evangelie wordt hij ook Didymus genoemd: dat betekent tweeling. Er wordt niet gezegd waarom hij die naam heeft en we zullen ook nooit weten of hij een tweelingbroer gehad heeft. Een tweeling bestaat, dat is duidelijk,  uit twee afzonderlijke personen. In zekere zin kunnen we hetzelfde zeggen over Tomas. Hij verschijnt in het evangelie van vandaag als een dubbelfiguur. Men kan hem voorstellen als de ‘ongelovige Tomas’, want hij maakt inderdaad een fase mee van twijfel en ongeloof. Maar Tomas is ook de gelovige Tomas want hij is de eerste die de meest duidelijke geloofsbelijdenis uitspreekt. We zouden dat wel het hoogtepunt kunnen noemen van dit evangelie. Tot nu toe is er niemand in het Johannes evangelie die Jezus ‘God’ genoemd heeft. Men zag Jezus als de Messias, de Mensenzoon, de zoon Gods. Maar Tomas is de eerste die Jezus onomwonden God noemt: “Mijn Heer en mijn God”. 

Als Tomas zegt: “Alleen als ik de wonden van de spijkers in zijn handen zie en met mijn vingers kan voelen, en als ik mijn hand in zijn zij kan leggen, zal ik het geloven” vraagt Tomas niets meer dan wat de apostelen acht dagen tevoren reeds ervaren hebben: het aanschouwen van de kruiswonden van Jezus. Het geloof van de andere apostelen was trouwens geen greintje groter dan het geloof van Tomas. Ook zij hadden eerst moeten zien vooraleer zij geloofden. Marcus vertelt dat, toen Maria Magdalena kwam zeggen dat ze de Heer gezien had, de apostelen haar niet geloofden. En wanneer Jezus uiteindelijk aan de leerlingen verschijnt, vertelt Marcus, maakt Hij hun een verwijt over hun hardnekkig ongeloof. De apostelen zijn niks beter dan Tomas. Door zijn prachtige geloofsbelijdenis is Tomas eerder geloviger dan zijn metgezellen.  

De reactie van Jezus op de geloofsbelijdenis van Tomas is daarom geen verwijt. “Zalig die niet gezien en toch geloofd hebben”. 

Het is een woord, broeders en zusters, dat Jezus, over het hoofd van Tomas heen, richt tot ons allen. Jezus wil ons duidelijk zeggen dat, hoewel we Hem niet kunnen zien met onze ogen, we Hem wel kunnen ontmoeten langs de weg van het geloof. Hij zal er altijd zijn, ook al zien we Hem niet. 

En zo, broeders en zusters, staat Tomas zeer dicht bij ons, we mogen hem onze tweelingbroer noemen. Want wanneer we het moeilijk hebben, wanneer angst en twijfel ons leven binnensluipen, zullen we door de verrezen Jezus zelf boven onze onmacht worden uitgetild. Tomas mocht zien en dan geloven. Ons zal gevraagd worden te geloven zonder te zien. Maar zegt Jezus: “Zalig die niet gezien en toch geloofd hebben”. 
      
Vandaag, broeders en zusters, is het ook de zondag van de goddelijke barmhartigheid. Ik wil eindigen met een woord van Paus Franciscus: ‘De tijd waarin we leven is een gunstige tijd van barmhartigheid. De barmhartigheid voelen, dat verandert alles. Het is het beste dat we kunnen voelen. Barmhartigheid verandert de wereld. Een beetje barmhartigheid zorgt ervoor dat de wereld minder koud en meer rechtvaardig is. We hebben er nood aan, deze barmhartigheid van God, die zo geduldig is, te begrijpen.’